Het werkwoord 'zijn' Vul de juiste vorm van het werkwoord zijn in. Gebruik de tegenwoordige tijd. 1. Zij .... op school. is ben bent 2. .... u mevrouw Jansen? bent ben is 3. Mijn naam .... Mathilde. ben bent is zijn 4. Harry en Hans .... al jaren vrienden. is ben bent zijn 5. Ik ... Arjan. ben bent is zijn 6. Wanneer .... jullie hier aangekomen? is ben bent zijn Time's up
P.C. Hooft – Mijn lief Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Rijm ‘lippen-lieve-lipjes in r.2 en in r. 3 ‘mijn-malend-moe’ zijn voorbeelden van:Zie Cambiumned assonanties alliteratie volrijm rijk rijm 2. Stijlmiddelen ‘Mijn lief, mijn lief, mijn lief (r.1) is een voorbeeld van: tautologie overdrijving understatement herhaling 3. Interpretatie r.11 ’Maar toen de morgenstar nam voor den dag haar wijk’Wat wordt bedoeld? Hij vluchtte voordat het dag werd. Het wordt dag. Het wordt nacht. Hij wordt blind van verliefdheid. 4. Genre Met wat voor werk hebben wie hier te maken? ode puntdicht hekeldicht sonnet 5. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we dit gedicht rekenen? barok renaissance verlichting romantiek Time's up
Piet Paaltjens – De zelfmoordenaar Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Rijmschema Wat is het rijmschema van de eerste zes regels?Vul in en gebruik hoofletters A en B. 2. Rijm zag zo (r.4), zat zoo (r.5) en spattend slik (r. 12)Zijn allemaal vormen van ... ? assonantie alliteratie volrijm rijk rijm 3. Stijlmiddelen ‘In een wip was de lustOm te vrijen geblust’ (laatste strofe) Welk stijlmiddel gebruikt Paaltjens hier? paradox eufemisme understatement woordspeling 4. Interpretatie ’k Heb een adder gebroed,Neen, erger, een draak aan mijn borst hier!’ (strofe 2)Addergebroed betekent eigenlijk (nest) jonge adders, maar wordt meestal gebruikt voor 'kwaad gespuis', 'tuig' of 'zondig volk (Bijbel)'Hoe moet je het hier interpreteren? Hij zal pijn in zijn borst hebben. Hij voert een innerlijke strijd over het plegen van zelfmoord. Hij heeft een paar jonge adders gevonden en klemt die aan zijn borst. 5. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we dit gedicht rekenen? verlichting naturalisme romantiek expressionisme barok 6. Vluchtwegen De belangrijkste vluchtwegen om aan de dagelijkse ellende te ontkomen waren voor de romanticus de natuur, het verleden, religie, humor en de dood. Waardoor was Paaltjens als je dit gedicht leest het meest gefascineerd? de natuur het verleden religie humor de dood Time's up
Piet Paaltjens – Aan Rika Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Rijmschema Van welk rijmschema maakt Paaltjens hier gebruik? gepaard rijm gekruist rijm omarmend rijm gebroken rijm slagrijm 2. Weltschmerz Weltschmerz is een gevoel van diepe droefheid en een gevoel van onvervuld verlangen dat ontstaat door het besef dat de wereld onvolmaakt is.Waardoor ontstaat de Weltschmerz in dit gedicht? Hij zou graag eens met haar gelachen hebben. Het onbereikbare van degene op wie hij verliefd wordt. Hij zou graag ook eens met de trein mee willen. Hij is bang voor een spoorwegramp. 3. Parodie In een parodie wordt iets bespot, belachelijk gemaakt. Je kan dit gedicht ook een parodie noemen vanwege de heftigheid van de Weltschmerzgevoelens. Van welk stijlmiddel maakt Paaltjens gebruik om een parodistisch effect te bereiken? 'Maar, Rika, wat kon zaalger voor mij zijn,Dan, onder hels geratel en gestamp,Met u verplet te worden door één trein?' understatements eufemismen herhalingen overdrijvingen woordspelingen 4. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we dit gedicht rekenen? barok renaissance romantiek naturalisme expressionisme Time's up
Vragen Paul van Ostaijen – Huldegedicht aan Singer Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Tijd Wanneer denk je dat dit gedicht geschreven is? 16e en 17e eeuw - Tijd met meer aandacht voor het aardse leven, de schoonheid van het leven en een tijd waarin kunstenaars belangrijk waren. 18e eeuw - De tijd waarin men geloofde dat iedereen gelukkig kon worden als het verstand/de ratio maar goed gebruikt werd. 1880 - 1910 - De tijd waarin arbeiders zich verenigden om aan allerlei sociale ellende een einde te maken. Een naaimachine gaf de gewone man tal van mogelijkheden. 1918 -1939 - Als reactie op de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog wilden kunstenaars wilden niks met de traditionele kunst te maken hebben. 2. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we dit gedicht rekenen? impressionisme expressionisme/ dadaïsme de verlichting de vijftigers 3. Interpretatie 'Panem et Singerem' is een verwijzing naar ‘Panem et circenses', een uitspaak van de Romeinse dichter Juvenalis en betekent ‘brood en spelen’. Waarom gebruikt Van Ostaijen hier de uitdrukking 'Panem et Singerem'? Iedereen kan het gedicht naspelen (Zie bovenstaand filmpje). Iedereen heeft recht op voldoende eten. Hij bekritiseert de hebzucht van de mensen die te materialistisch zijn. Iedereen moet over een naaimachine (Singer) kunnen beschikken, het is een soort basisrecht. 4. Genre Met wat voor werk hebben wie hier te maken? reportage vrij vers ritmisch proza ready made 5. Stijlmiddelen Van welk stijlmiddel maakt Van Ostaijen veel gebruik in dit gedicht?Zie Cambiumned retorische vraag ironie (spot) sarcasme cynisme Time's up
Vragen De Schoolmeester – De Aap Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Beluister het gedicht 2. Rijmschema Wat voor een rijmschema houdt hij (met uitzondering van vers 1) aan? omarmend rijm gepaard rijm gekruist rijm gebroken rijm slagrijm 3. Genre Met wat voor werk hebben wie hier te maken? sonnet parodie knittelvers kindergedicht vrij vers 4. Vluchtwegen In de negentiende eeuw probeerden nogal wat schrijvers aan de ellende van alledag te ontsnappen door het gebruik van 'vluchtwegen'.Welke vluchtweg gebruikt De Schoolmeester hier? de natuur godsdienst het verleden humor de dood 5. Literaire stroming Tot welke stroming moeten we dit werk rekenen? verlichting/rationalisme romantiek renaissance impressionisme Time's up
Vragen G.A. Bredero – Boerengezelschap Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Rijmschema Wat is het rijmschema van de eerste 5 regels?Vul in en gebruik hoofletters A en B. 2. Genre Met wat voor werk hebben wie hier te maken? ode/lofdicht romantisch drama herdersspel/pastorale volksballade verhalend gedicht 3. Literaire stroming Wat is de literaire stroming waar we het gedicht toe moeten rekenen? verlichting renaissance barok vroege romantiek 4. Tegenstellingen 1 Welke tegenstelling speelt in dit gedicht de belangrijkste rol? man - vrouw arm - rijk platteland – stad Amsterdams dialect - dialect van het platteland van Waterland 5. Tegenstellingen 2 Bredero maakt gebruik van de wij – zij tegenstelling.Aan welke kant staat Brederode? Amsterdammers van laag allooi de heren en de burgers uit de stad de boeren 6. De moraal Raadt Brederode de Amsterdammers aan om aan dit soort kermisvermaak deel te nemen? ja geen van beide nee 7. Het kan verkeeren Steeds terugkerende uitdrukking in het werk van Bredero is: "Het kan verkeeren"Wat wil hij daar mee zeggen? Je kan verkering krijgen. Hoe alles in het leven kan veranderen. Het verkeer in Amsterdam is erg druk. Je kan terug naar waar je vandaan komt. Time's up
Egidius – vragen Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Rijmschema Wat is het rijmschema van de eerste acht regels?Vul in en gebruik hoofletters A en B. 2. Genre Wat voor lied is het Egidiuslied? volksballade klaaglied/zang vagantenlied liefdeslied 3. Interpretatie In regel 3 van het refrein staat "Du coors die doot, du liets mi tleven."Wil dat zeggen dat er sprake is van zelfmoord? ja nee 4. Literaire stroming Tot welk(e) stroming/tijdvak moeten we het lied rekenen? verlichting renaissance middeleeuwen barok 5. Thematiek Wat is het thema van het lied? de dood Hoe verder leven na groot verlies? zelfmoord vriendschap vriendschap Time's up
Opdrachten P.C Hooft – Gezwinde grijsaard Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Genre Wat voor gedicht is 'Geswinde grijsaard? elegie of klaagzang ode of lofdicht sonnet hekeldicht 2. Tijd De eerste acht regels bestaan uit één zin. Waarom zal de de schrijver dat gedaan hebben? Hij heeft het als inleiding bedoeld. Dit moet de snelheid van de tijd weergeven. Het vertraagt de tijd/handeling. 3. Rijm 1 Wackre wiecken (r.1), sonder seil (r.2) en vaert voor (r.3) zijn vormen van? assonantie alliteratie volrijm rijk rijm 4. Rijm 2 Dunne lucht en doorsnijt .... seyl (r.2) zijn vormen van? assonantie alliteratie halfrijm volrijm 5. Metrum In welk metrum is het gedicht geschreven? anapest trochee jambe dactylus 6. Beeldspraak Met welke vorm van beeldspraak hebben we met het gebruik van ‘de tijd’ te maken? vergelijking metafoor personificatie metonymia 7. Stijlfiguren 1 Met welke woorden in de eerste acht versregels vormt het woord traag (regel 8) een antithese (tegenstelling)? wakkre (r.1) en snel (r.8) Gezwinde (r.1) en woelt (r.3) Gezwinde (r.1) en snel (r.8) verslindt (r.6) en snel (r.8) 8. Chute/wending/volta Heeft dit gedicht een chute/wending/volta? Indien ja, waar? na regel 4 na regel 8 na regel 11 nee 9. Stijlfiguren 2 Wat voor een stijlfiguur ie 'verlang' uit regel 14? overdrijving understatement eufemisme woordspeling 10. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we het gedicht rekenen? romantiek barok verlichting renaissance 11. Interpretatie Welk van de volgende zinnen drukt de bedoeling van Hooft met dit gedicht het beste uit? Het voortschrijden van de tijd maakt het heden onmiddellijk tot verleden. De tijd is superieur. De ‘ík’ is op zoek naar de eeuwige jeugd. Waarom gaat de tijd, als men zijn geliefde mist, zo langzaam, terwijl hij anders zo snel gaat. Time's up
Opdrachten P.N. van Eyck – De tuinman en de dood In: Herwaarts, 1939 Beluister en/of lees het gedicht en probeer de vragen te beantwoorden. 1. Wat beschrijven de eerste vier strofen? Een ontmoeting van de edelman en de Dood. Een ontmoeting van de tuinman en de Dood. Een ontmoeting van tuinman en de edelman. 2. Wat beschrijven de laatste vier strofen? Een ontmoeting van de edelman en de Dood. Een ontmoeting van de tuinman en de Dood. Een ontmoeting van de tuinman en de edelman. 3. Thema Waar gaat het gedicht over? Tuinieren is niet leuk. voortdurende dreiging de onontkoombare dood 4. Beeldspraak Met welke vorm van beeldspraak hebben we met het gebruik van ‘de Dood’ te maken? vergelijking metafoor personificatie metonymia 5. Rijm Het gedicht heeft 8 strofen. Wat voor een rijmschema gebruikt de dichter? omarmend rijm gepaard rijm slagrijm gekruist rijm 6. Metrum In welk metrum is het gedicht geschreven? jambe trochee dactylus anapest 7. Verwijswoorden 1 Wie is in regel 3 en 8 de 'ik' en de 'hij' in regel 10? de Perzische edelman de tuinman de Dood 8. Verwijswoorden 2 Wie is de 'ik' in regel 10? de tuinman de Perzische edelman de Dood 9. Verwijswoorden 3 Wie is de 'hij in regel 13, 15 en ’k (=ik) in 16? de tuinman de Perzische edelman de Dood 10. Verwijswoorden 4 Wie is 'Die' in regel 16? de tuinman de Perzische edelman de Dood 11. Wat gebeurt er in de laatste 3 regels? De Dood vertelt dat hij verrast was de tuinman aan te treffen want hij had de opdracht hem ‘s avonds te gaan halen in Ispahaan. De tuinman was verrast de Dood in Ispahaan aan te treffen. De edelman was verrast dat de tuinman en de dood in Ispahaan waren. 12. Literaire stroming Tot welke literaire stroming moeten we dit gedicht rekenen?Zie Cambiumned (periode 1910 – 1945) expressionisme impressionisme romantiek naturalisme Time's up
